Het syndroom dat bekend staat als maligne hypertensie treedt op met systolische bloeddruk van meer dan 200 en diastolische bloeddruk meestal van meer dan 120 mm Hg. De basis voor deze stijging van de bloeddruk (BP) is niet goed begrepen; de niveaus van plasma-renine zijn echter verhoogd, wat het renine-angiotensinesysteem impliceert bij de pathogenese van deze aandoening. Symptomen van deze snelle stijging van de bloeddruk variëren als de cardiovasculaire, nier- en neurologische systemen worden beïnvloed. Vaak is het absolute niveau van de bloeddruk niet zo belangrijk als de snelheid waarmee de symptomen toenemen.
Cardiovasculaire effecten
Er zijn veel cardiovasculaire effecten die optreden bij een dergelijke hoge bloeddruk; myocardinfarct (ook bekend als een hartaanval) is een duidelijke mogelijkheid omdat de verhoogde druk het hart harder laat pompen en dus de behoefte aan zuurstof verhoogt. Als niet aan deze eis wordt voldaan, kan een hartaanval optreden. Verhoogde bloeddruk is ook een belangrijke risicofactor voor de ontwikkeling van aortadissectie, dat is wanneer het lumen van de aorta kan scheuren door de verhoogde druk; je kunt je het bloeden voorstellen dat mogelijk is in een vat van die aard. Congestief hartfalen is ook mogelijk, omdat het hart kan worstelen om consequent bloed te pompen tegen die hoge bloeddruk en bloed kan "achteruitgaan" in het hart.
Niereffecten
Wanneer de bloeddruk in eerste instantie begint te stijgen, verschijnt er eiwit in de urine samen met af en toe bloed, en kort daarna kan nierfalen beginnen. Klinisch zal dit zich manifesteren als een ernstige afname van de hoeveelheid geproduceerde urine. Dit is een medisch noodgeval, omdat de schade onomkeerbaar kan zijn als deze wordt voortgezet.
Neurologische effecten
Deze vallen onder de term hypertensieve encefalopathie en de symptomen zijn talrijk. Verhoogde bloeddruk kan bloedingen in het netvlies veroorzaken, omdat de kleinere slagaders in het oog kunnen scheuren, samen met papillema (zwelling van de optische schijf als gevolg van verhoogde intracraniale druk). Aanhoudende zwelling van de optische schijf kan leiden tot beschadiging van de optische schijfvezels, wat kan leiden tot permanente visuele beschadiging. Vage neurologische symptomen zoals hoofdpijn en verwarring komen ook vaak voor. De verhoogde bloeddruk is ook een aanzienlijke risicofactor voor een beroerte, dus een verscheidenheid aan focale tekorten kan ook tijdens de hypertensieve episode zichtbaar worden.