Creativiteit kan losjes worden omschreven als de toepassing van nieuwe oplossingen en mogelijkheden op een bepaald aspect van menselijk streven. Creativiteit is gemakkelijk te identificeren maar notoir moeilijk te meten. Gewapend met de nieuwste generatie hersenbeeldtechnologieën hebben neurowetenschappers echter echt winst geboekt door te isoleren waar creativiteit in de hersenen leeft. Veel delen van de hersenen beïnvloeden de creativiteit en, verrassend, net zo belangrijk zijn de delen van de hersenen die niet actief zijn tijdens creatieve mijmering.
Left Brain en Right Brain
In de voorbije jaren beweerden onderzoekers dat de creativiteit hoger was bij mensen die rechtse hersendenkers zijn. Deze theorie, bekend als hersen lateralisatie, beweert dat de rechter hersenkwab sterker geactiveerd wordt bij linkshandige individuen. Alles van afwijkend denken, artistieke strepen en snellere informatieverwerking werd toegeschreven aan zogenaamde rechtse denkers.
Hedendaagse onderzoekers zoals Rita Carter, auteur van 'Mapping the Mind', geloven dat het communicatieniveau tussen de twee lobben van de hersenen belangrijker is voor de creatieve drive. Het corpus callosum, het deel van de hersenen dat de twee lobben verbindt, is dikker in diameter bij mensen die hoog scoren op creativiteitstests. Hoe dikker het corpus callosum, hoe efficiënter de hersenen hun activiteiten synchroniseren. Dit idee, voor het eerst gepubliceerd in 1988 door Joseph en Glenda Bogen in het tijdschrift voor psychiatrische klinieken van Noord-Amerika, heeft steeds meer steun gekregen van de recente hersenbeeldvormingstechnologie. Met andere woorden, creativiteit wordt versterkt door een verhoogd gebruik van het hele brein.
De rol van noradrenaline
Creativiteit wordt niet alleen bepaald door hersen lateralisatie. Dr. Kenneth M. Heilman, professor neurologie aan de Universiteit van Florida, merkt op dat tijdens creatief denken de neurotransmitter noradrenaline sterk is verminderd. Noradrenaline wordt geassocieerd met het ophalen van herinneringen op lange termijn, dus de vermindering ervan tijdens creatief denken helpt de hersenen om te vergeten wat het al weet. Op deze manier zullen nieuwe verbanden en nieuwe ideeën eerder worden ontdekt.
Onderdrukking van kritisch denken
Een andere verrassende ontdekking over de wetenschap van creativiteit werd gedaan door onderzoekers Charles Limb en Allen Braud, die hersenscans scans uitvoerden op jazzmuzikanten. Terwijl de muzikanten spontane composities maakten, werden verschillende hogere hersenfuncties in de prefrontale cortex onderdrukt. Dit deel van de hersenen wordt geassocieerd met bewuste controle en zelfcontrole. Misschien wordt het idee van de volkspsychologie dat de "criticus" tot zwijgen moet worden gebracht tijdens creatief denken weerspiegeld in deze bevindingen. Limb en Braud melden ook dat de limbische centra van de hersenen niet gereguleerd zijn tijdens creatieve improvisatie en neurologische ondersteuning bieden voor de rol van verhoogde emotie tijdens creatieve bezigheden.
Al met al suggereren deze neurologische bevindingen dat creativiteit in de hersenen wordt weerspiegeld als een verhoogde lateralisatie, als een vermindering van kritisch denken en langetermijngeheugen en als verhoogde emotionaliteit.
