Groene en gele spliterwten zijn verschillende variëteiten van de zaden van de Pisum sativum L., of velderwt, plant. Deze plant, die behoort tot de peulvruchtenfamilie, wordt over de hele wereld gevonden, met 's werelds topproducenten als Rusland, China, India, Canada en de Verenigde Staten. Vanwege de veelzijdigheid van de plant en de bijna universaliteit, worden spliterwten gevonden in de traditionele gerechten van verschillende culturen over de hele wereld.
Geschiedenis
Pisum sativum L. is een van de oudste gewassen die door mensen worden verbouwd. Pisum sativum L. is een inwoner van de Vruchtbare Halve maan en verspreidde zich oostwaarts naar China en westwaarts via de Middellandse Zee en over Europa. Het verzamelen van wilde, hele erwten voor gebruik in voedsel kan dateren van de domesticatie van de plant, met erwtenkool daterend uit 9750 v.Chr. Gevonden in een oude nederzetting in Zuidoost-Azië. Ondanks zijn lange geschiedenis in de voeding van de oude Romeinse, Griekse, Babylonische, Perzische en Egyptische beschavingen, ontstond het gebruik van spliterwten duizenden jaren na de domesticatie van de plant.
Splitsen proces
Bewijs van spliterwtensoep gaat terug tot 500 v.Chr in de Griekse en Romeinse beschavingen, met zijn groeiende populariteit die leidde tot een vermelding in Aristophenes 'The Birds' uit 414 v.Chr. Een mechanisch proces, het splitsen van de droge zaden van de Pisum sativum L. plant omvat eerst het pellen, of het schillen van de zaden. Deze verwijdering van de buitenste laag van het zaad zorgt voor een gemakkelijke verdeling van de erwt in zijn twee zaadlobben, de delen van het zaad die zich uiteindelijk ontwikkelen tot bladeren. Deze verwijdering van de schil en het splitsen van de erwt resulteert in een zoetere, minder zetmeelachtige, aardse smaak, zachtere textuur en kortere vereiste kooktijd dan voor hele erwten.
Groene versus gele spliterwten
Barbara Kneen van Cornell University en verschillende anderen identificeerden de genetica van Pisum sativum L. gedurende een aantal onderzoeken tot in de jaren 1980 en 1990. In een onderzoek uit 1994 ontdekten Kneen en haar collega's dat de kleur van de zaden van Pisum sativum L. wordt gecodeerd door een specifieke genetische locus. Vanwege de specificiteit van dit gen, is de kleur van spliterwten niet geassocieerd met veel grote verschillen. Beide hebben vergelijkbare smaken, voedingswaarde en kooktijd, hoewel gele spliterwten meestal een mildere smaak hebben dan hun iets zoeter, groene tegenhangers.
Voedingswaarde
Spliterwten zijn zeer voedzaam, met zowel gele als groene spliterwten die een verscheidenheid aan micro- en macronutriënten bieden. Een portie gekookte spliterwten bevat 231 calorieën, met bijna geen vetgehalte van 0, 8 gram. Spliterwten zijn zeer rijk aan eiwitten, met een portie die 16, 4 gram bevat. Hoewel relatief veel koolhydraten bij 40 gram per portie, is 16, 3 gram hiervan voedingsvezels met slechts 5, 7 gram suiker.
Afgezien van hun hoge eiwit- en vezelgehalte, zijn spliterwten een geweldige bron van een aantal andere voedingsstoffen. Een kopje spliterwten levert 196 procent van uw aanbevolen dagelijkse inname van molybdeen, 56, 3 procent van uw ADH van tryptofaan, 39 procent van uw mangaan, 31, 8 procent van uw ADH van foliumzuur, 24, 7 procent van uw thiamine, 20, 3 procent van uw kalium en 19, 4 procent van uw ADH van fosfor. Naast deze hoge waarden voor micronutriënten is een portie spliterwten een uitstekende bron van 11 aminozuren en levert het tussen 10 en 20 procent van uw ADH van magnesium, ijzer, zink en koper.
